Ghostwriting #3: Ngách trước - Brand tính sau

Thay vì tập trung quá nhiều vào việc tạo dựng một thương hiệu cá nhân hào nhoáng, hãy dành thời gian để xác định rõ ràng ngách của bạn - lĩnh vực mà bạn thực sự có thể tạo ra giá trị.

Trong dịch vụ chấp bút, có một số người chỉ chấp bút sách doanh nghiệp, có người thì chỉ ở mảng tự truyện... Nhưng ở Việt Nam có rất ít agency chuyên biệt về nghề này, nên thông thường các đơn vị sẽ quảng bá dịch vụ chấp bút ngay trong dịch vụ xuất bản. Chấp bút chỉ được tính là một khâu, đồng nghĩa với việc là phục vụ một thị trường rộng lớn, cho mọi nhu cầu.

Nhưng đó là một phương án sai lầm.

Trong nghề này, việc thu hẹp chuyên môn và tập trung vào đường ngách, tức là "niche down market", mới là hướng đi đúng đắn.

Khi một khách hàng thuê một người chấp bút, họ không tìm kiếm ai đó chỉ để ghi lại những gì họ nói.

Chatgpt có thể làm điều đó dễ hơn và rẻ hơn nhiều. Họ cũng không tìm kiếm ai đó để "viết cho tôi content 500 từ" (điều mà hầu hết người chấp bút mới vào nghề nghĩ rằng họ đang được trả tiền để làm).

Tất nhiên ngoài kia có vô thiên lủng những màn đếm chữ ăn tiền. Nhưng số lượng từ chỉ là một yếu tố, nó không thể là một thước đo giá trị.

Giả sử bạn là người sáng lập một media agency với các influencer về thể hình. Công ty của bạn có 8 nhân viên, 20 khách hàng, và thu về khoảng 3 triệu đô la doanh thu mỗi năm. Nghe có vẻ nhiều, nhưng sau khi trả lương cho nhân viên, chi phí cho nhà thầu, chi phí tiếp thị, và một loạt các công cụ SaaS để điều hành doanh nghiệp, bạn (người sáng lập) mang về nhà 600 củ mỗi năm. Không tệ, nhưng cũng không phải là mức sống xa hoa. Bạn làm việc 10 giờ mỗi ngày. Bạn có ba bữa tối với khách hàng mỗi tuần. Và mặc dù bạn có may mắn được làm việc tại nhà, bạn và người bạn đời của mình đang phải xoay sở với hai đứa con nheo nhóc (4 tuổi và 2 tuổi) đang phá phách khắp nhà.

Một ngày nọ, bạn quyết định rằng bạn cần thêm sự trợ giúp — và nảy ra ý tưởng thuê một người chấp bút. Người chấp bút này có thể viết kịch bản tiếp thị video cho các khách hàng (một việc mà bạn đã làm trong nhiều năm), điều này sẽ giải phóng thời gian của bạn để tập trung vào những việc khác, phát triển doanh nghiệp, mở rộng các phòng ban khác, v.v.

Trong hai tuần, bạn tổ chức một số buổi phỏng vấn. Bạn rút gọn lại còn hai ứng viên.

Bây giờ, đây là cách khách hàng sẽ quyết định thuê ai:

• Quyết định #1: "Ai hiểu biết hơn về lĩnh vực này?" Khi một khách hàng đang suy nghĩ về việc thuê một người chấp bút, điều đầu tiên họ tìm kiếm không phải là bạn có phải là "một người viết giỏi" hay không. Điều đầu tiên họ tìm kiếm là liệu bạn có thể nói ngôn ngữ của ngành công nghiệp của họ hay không. Vì vậy, nếu bạn là người sáng lập một media agency cho một loạt các influencer về thể hình, và một người chấp bút nói: "Tôi có thể viết bất cứ điều gì cho bất cứ ai!" và người còn lại nói: "Tất cả những gì tôi làm là viết chấp bút cho các influencer về thể hình, cả ngày, mỗi ngày," bạn sẽ thuê ai? Dĩ nhiên là người thứ hai.

• Quyết định #2: "Ai là chuyên gia?" Nếu quyết định không rõ ràng dựa trên chuyên môn về lĩnh vực, câu hỏi tiếp theo sẽ là: "Ứng viên nào chuyên về tài sản mà tôi cần tạo ra?" Hãy nhớ: bạn là người sáng lập một công ty tiếp thị video, và bạn cần một người chấp bút để viết kịch bản tiếp thị video cho các influencer về thể hình. Một người chấp bút nói: "Tôi có thể viết bất cứ điều gì cho bất cứ ai!" và người còn lại nói: "Tất cả những gì tôi làm là viết kịch bản tiếp thị video. Đó là chuyên môn của tôi." Bạn sẽ thuê ai? Dĩ nhiên là người thứ hai.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ TÌM ĐƯỢC NGÁCH?

Có một sự thật là phần lớn những khách hàng của chúng tôi đến từ việc... giới thiệu. Một vài mentors / coach mà chúng tôi từng làm việc khá hài lòng với tôi, sau đó họ giới thiệu cho những người khác, nhiều trong số đó là học viên của họ.

Bởi lẽ chúng tôi chỉ tập trung cho một con đường. Một vấn đề cụ thể, cho một người cụ thể, bằng một giải pháp cụ thể,

• Vấn Đề Cụ Thể: Bạn không thể giải quyết tất cả vấn đề cho tất cả mọi người. Thay vào đó, bạn sẽ làm tốt hơn nhiều nếu chọn 1 Vấn Đề Cụ Thể và nói, "Đây là chuyên môn duy nhất tôi làm." Tại sao? Bởi vì khi bạn chuyên về việc giải quyết 1 Vấn Đề Cụ Thể, bạn sẽ biết cách giải quyết vấn đề đó tốt hơn bất kỳ ai khác — điều này cho phép bạn tính phí cao hơn (bạn là người giỏi nhất, vì vậy bạn có sức mạnh về giá), và điều này cho phép bạn tạo ra hiệu quả cho chính mình (nghĩa là bạn có thể làm nhiều việc hơn trong thời gian ít hơn). Bạn sẽ trở nên giỏi đến mức có thể giải quyết 1 Vấn Đề Cụ Thể đó ngay cả khi đang ngủ.

• Người Cụ Thể: Khi bạn trở nên cực kỳ cụ thể về người bạn giúp đỡ, và trong ngành nào, ba điều sẽ xảy ra. Thứ nhất, sẽ dễ dàng hơn rất nhiều để khách hàng tìm thấy bạn (bạn không phải là "chuyên gia sửa chữa cửa sổ," bạn là "chuyên gia sửa chữa cửa sổ kính màu"). Thứ hai, họ sẽ ngay lập tức tin tưởng bạn (bởi vì bạn đang nói, "Tôi chuyên giúp những người chính xác như BẠN"). Và thứ ba, bởi vì bạn chỉ làm việc với 1 Loại Người, trong 1 Ngành Cụ Thể, bạn sẽ biết nhiều hơn về các vấn đề mà những người này phải đối mặt và các kết quả mà họ đánh giá cao nhất—nhiều hơn so với tất cả những người chung chung khác "Tôi có thể viết bất cứ điều gì cho bất cứ ai!"

• Cách Cụ Thể: Nói rằng bạn chuyên về việc giải quyết 1 Vấn Đề Cụ Thể cho 1 Người Cụ Thể là 90% của cuộc chơi. Nhưng điều đẩy đề nghị của bạn với vai trò là người chấp bút lên đỉnh điểm (và làm cho mọi người muốn chi tiền cho bạn) là bằng cách giải quyết 1 Vấn Đề Cụ Thể đó cho 1 Người Cụ Thể bằng một cách mới, độc đáo, và khác biệt. Chìa khóa để phân biệt chính mình là giải quyết các vấn đề Hiển nhiên bằng những cách Không Hiển nhiên, hoặc giải quyết các vấn đề Không Hiển nhiên bằng những cách Hiển nhiên.

Nếu bạn quyết định rằng bạn muốn chuyên về một lĩnh vực chấp bút nhất định thì bạn nên viết ngay về chủ đề đó. Có thể thông qua Youtube, Blog, Newsletters.

Lý do ngách của bạn nên giống với ngách mà bạn muốn phục vụ với vai trò chấp bút là vì hai yếu tố này tương hỗ lẫn nhau:

• Càng viết về ngách này, bạn càng hiểu rõ nó.

• Càng hiểu rõ ngách này, bạn càng trở thành “chuyên gia” hơn.

• Càng có nhiều chuyên môn, bạn càng thu hút nhiều độc giả (và khách hàng tiềm năng).

• Càng thu hút nhiều độc giả và khách hàng, nhu cầu về dịch vụ của bạn càng tăng.

• Càng có nhu cầu về dịch vụ của bạn, bạn càng có quyền lực định giá cao hơn.

• Càng có quyền lực định giá, bạn càng có nhiều thời gian để tạo ra hiệu quả cho doanh nghiệp một người của mình.

• Càng tạo ra nhiều hiệu quả cho doanh nghiệp một người của mình, bạn càng có thể lựa chọn kỹ lưỡng hơn về những người bạn làm việc cùng.

• Càng lựa chọn kỹ lưỡng hơn về những người bạn làm việc cùng, bạn càng ít phải chịu đựng những khách hàng “độc hại,” và bạn sẽ hạnh phúc hơn.

Thật không may, nhiều người chấp bút tiềm năng gặp khó khăn ở đây. Họ sợ bắt đầu viết về ngách mà họ muốn phục vụ vì cảm thấy mình chưa phải là chuyên gia - và không thể (hoặc “không được phép”) bắt đầu viết về ngách này cho đến khi họ trở thành chuyên gia. Nhưng Ryan Holiday, tác giả bán chạy của The Obstacle Is The Way và một số sách khác về Chủ nghĩa Khắc Kỷ (Stoicism). Trước đó năm 2014, tác giả này chỉ là một người làm truyền thông, mới bắt đầu đọc những cuốn như Meditations của Marcus Aurelius.

R. Holiday bắt đầu viết về Chủ nghĩa Khắc Kỷ, và trở thành chuyên gia nhờ vào điều đó. Không phải ngược lại.

HẠNG MỤC CÁ NHÂN VÀ THƯƠNG HIỆU CÁ NHÂN

Nhiều người sáng tạo nội dung cố gắng thu hút khách hàng, họ thường mắc phải một sai lầm quan trọng: họ đặt quá nhiều tập trung vào việc xây dựng thương hiệu cá nhân, thay vì xác định rõ ràng ngách mà họ muốn phục vụ. Điều này dẫn đến sự nhầm lẫn giữa việc phát triển hình ảnh cá nhân và việc tạo dựng giá trị thực sự trong lĩnh vực chuyên môn của họ.

Thương hiệu cá nhân, về cơ bản, là cách mà bạn thể hiện cá tính và phong cách của mình ra bên ngoài thế giới. Nó có thể bao gồm cách bạn thiết kế website, lựa chọn màu sắc, kiểu chữ, hay thậm chí là cách bạn giao tiếp với khách hàng. Tuy nhiên, việc có một thương hiệu cá nhân mạnh mẽ không đồng nghĩa với việc bạn sẽ tạo ra giá trị thực sự cho thị trường hoặc ngành nghề của mình. Điều này giống như việc bạn có một bộ trang phục đẹp mắt, nhưng lại không phản ánh đúng con người và khả năng của bạn.

Thực tế, nhiều người quá tập trung vào việc xây dựng thương hiệu cá nhân không phải vì chuyên môn hoặc sự sáng tạo độc đáo, mà chỉ vì họ thích cảm giác được chú ý. Đây là một cách tiếp cận giống như những ngôi sao truyền hình thực tế, những người nổi tiếng không phải vì tài năng, mà chỉ vì họ có mặt trên màn hình.

Điều đáng lo ngại hơn là nhiều người cho rằng, một khi họ có một lượng lớn người theo dõi, họ nghĩ là có thể ra mắt bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ nào và đạt được thành công. Nhưng sự thật là, có 100k người theo dõi không đảm bảo rằng bạn sẽ thành công với bất kỳ sản phẩm nào bạn ra mắt. Nếu khán giả của bạn theo dõi bạn vì những nội dung hài hước hay giải trí, điều đó không có nghĩa là họ sẽ quan tâm đến một sản phẩm giáo dục hay chuyên môn mà bạn muốn giới thiệu. Sự khác biệt giữa việc thu hút một lượng lớn người xem và việc thu hút đúng đối tượng khách hàng là vô cùng lớn, và điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành công của bạn.

Thế nên rất nhiều tiktoker đã bỏ cuộc dù xây được những kênh truyền thông lớn.

Vì vậy, thay vì tập trung quá nhiều vào việc tạo dựng một thương hiệu cá nhân hào nhoáng, hãy dành thời gian để xác định rõ ràng ngách của bạn - lĩnh vực mà bạn thực sự có thể tạo ra giá trị. Hãy tập trung vào việc xây dựng kiến thức, kỹ năng và chuyên môn trong ngách đó, bởi vì cuối cùng, giá trị bạn mang lại cho khách hàng trong ngách này mới là yếu tố quyết định thành công lâu dài của bạn..

Tại sao?

Vì vấn đề mà sản phẩm của bạn giải quyết và sự quan tâm của khán giả mà bạn đã thu hút không đồng nhất.

Xây dựng một Personal Category - một Hạng mục Cá nhân (một ngách cho chính bạn) là điều hoàn toàn khác biệt.

Một hạng mục cá nhân không phải là về bạn - trong khi “thương hiệu cá nhân” là chuyện hoàn toàn khác

Một hạng mục cá nhân là một chủ đề, một ý tưởng, lớn hơn chính bạn. Và bạn đang “tạo ra” hạng mục cá nhân đó không phải với mục tiêu trở nên “nổi tiếng vì nổi tiếng,” mà là với mục tiêu tạo ra và truyền bá một thứ gì đó mà bạn tin là quan trọng trong thế giới—và quan trọng hơn, hy vọng rằng những người khác cũng sẽ tham gia cùng bạn xây dựng nó.

Hạng mục phải làm trước. Còn thương hiệu tính sau.

Đây là một khác biệt quan trọng. Và bạn thành công trong việc tạo ra một ngách khi bạn thấy những người khác thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ đến hạng mục cá nhân của bạn—không phải sự quan tâm mạnh mẽ đến “bạn.” Ví dụ, Ryan Holiday thành công vì những người khác muốn đọc và viết về Chủ nghĩa Khắc Kỷ. Ryan Holiday không thành công vì mọi người quan tâm đến “anh ấy.” Và càng nhiều người đọc và viết về Chủ nghĩa Khắc Kỷ, và truyền bá hạng mục này cùng với anh ấy, Ryan Holiday càng thành công hơn—vì anh ấy là người đã xây dựng hạng mục đó và tiếp tục thống trị nó.

Vì vậy, hãy tự hỏi mình:

Hoặc bạn muốn trở nên nổi tiếng vì một ngách mà bạn sở hữu? Và nếu vậy, hãy đặt cái tôi của bạn sang một bên và đưa ngách vào vị trí trung tâm. Hãy truyền bá nó. Giáo dục mọi người về nó. Đừng quảng bá “bản thân.” Hãy quảng bá, viết về, và hướng sự chú ý của mọi người vào đến ngách.

Để tạo ra ý tưởng về loại nội dung mà bạn có thể tạo ra dưới tên của mình, nhằm trở nên nổi tiếng trong một ngách mà bạn sở hữu và thu hút đúng khách hàng trong ngách đó, hãy sử dụng danh sách 30 từ khoá gợi ý này.

Bạn có thể áp dụng danh sách này cho bất kỳ ngách nào trên thế giới, nhưng hãy lấy ví dụ về ngách "nhân viên bán hàng tại các công ty phần mềm doanh nghiệp muốn tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng thông qua LinkedIn," để bạn có thể thấy cách mà một ngách nhỏ bé tưởng chừng lại chứa đựng nhiều cơ hội đến thế nào:

• Mẹo: Những mẹo dành cho nhân viên bán hàng tại các công ty phần mềm doanh nghiệp muốn tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng trên LinkedIn.

• Kỹ năng: Những kỹ năng mà nhân viên bán hàng tại các công ty phần mềm doanh nghiệp muốn tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng trên LinkedIn cần xây dựng (và cách để xây dựng chúng).

• Công cụ: Những công cụ mà nhân viên bán hàng tại các công ty phần mềm doanh nghiệp có thể sử dụng để tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng trên LinkedIn.

• Đặc điểm: Đặc điểm của những nhân viên bán hàng hiệu quả nhất tại các công ty phần mềm doanh nghiệp, những người liên tục tạo ra lưu lượng khách hàng tiềm năng trên LinkedIn.

• Các bước: Các bước để tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng trên LinkedIn nếu bạn là nhân viên bán hàng tại một công ty phần mềm doanh nghiệp.

• Mục tiêu: Mục tiêu bạn nên đặt ra cho bản thân nếu bạn là nhân viên bán hàng tại một công ty phần mềm doanh nghiệp muốn tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng trên LinkedIn.

• Sách: Những cuốn sách mà bạn nên đọc nếu bạn là nhân viên bán hàng tại một công ty phần mềm doanh nghiệp muốn học cách tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng trên LinkedIn.

• Thói quen: Những thói quen mà bạn nên xây dựng nếu bạn là nhân viên bán hàng tại một công ty phần mềm doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng trên LinkedIn.

• Câu chuyện: Câu chuyện về những nhân viên bán hàng cực kỳ thành công tại các công ty phần mềm doanh nghiệp đã sử dụng LinkedIn để tăng mạnh lưu lượng khách hàng tiềm năng của họ.

• Trích dẫn: Những trích dẫn từ những nhân viên bán hàng huyền thoại có thể truyền cảm hứng cho bạn xây dựng một lượng khán giả trên LinkedIn và tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng của mình.

• Bí mật: Những bí mật mà chỉ có những nhân viên bán hàng tại các công ty phần mềm doanh nghiệp tận dụng LinkedIn để tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng biết—và cách bạn có thể học hỏi chúng.

• Nhận thức: Những nhận thức về cách mà nhân viên bán hàng tại các công ty phần mềm doanh nghiệp tận dụng LinkedIn để tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng.

• Lợi ích: Lợi ích của việc xây dựng một lượng khán giả trên LinkedIn nếu bạn là nhân viên bán hàng tại một công ty phần mềm doanh nghiệp muốn tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng.

• Bài học: Những bài học mà bạn sẽ học được nếu bạn là nhân viên bán hàng tại một công ty phần mềm doanh nghiệp khi bạn bắt đầu xây dựng một lượng khán giả trên LinkedIn để tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng của mình.

• Lý do: Lý do bạn nên xây dựng một lượng khán giả trên LinkedIn nếu bạn làm việc tại một công ty phần mềm doanh nghiệp và muốn tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng của mình.

• Người sáng tạo: Những người sáng tạo mà bạn nên theo dõi nếu bạn là nhân viên bán hàng tại một công ty phần mềm doanh nghiệp và muốn học cách xây dựng lượng khán giả đúng cách trên LinkedIn để tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng của mình.

• Thói quen: Những thói quen của những người sáng tạo thành công nhất trên LinkedIn, cũng là những nhân viên bán hàng tại các công ty phần mềm doanh nghiệp, sử dụng nền tảng này để tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng của họ.

• Sai lầm: Những sai lầm mà bạn nên tránh nếu bạn làm việc như một nhân viên bán hàng tại một công ty phần mềm doanh nghiệp và muốn sử dụng LinkedIn để xây dựng lượng khán giả và tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng.

• Podcast: Những podcast mà bất kỳ nhân viên bán hàng nào làm việc tại một công ty phần mềm doanh nghiệp nên nghe khi học cách xây dựng một lượng khán giả trên LinkedIn để tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng.

• Ví dụ: Những ví dụ về các nhân viên bán hàng tại các công ty phần mềm doanh nghiệp đã thành công trong việc xây dựng lượng khán giả trên LinkedIn và tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng của họ.

• Câu hỏi: Những câu hỏi bạn nên tự hỏi mình khi cố gắng tìm ra cách để xây dựng một lượng khán giả trong ngách của bạn trên LinkedIn và tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng của mình nếu bạn là nhân viên bán hàng tại một công ty phần mềm doanh nghiệp.

• Phát minh: Những phát minh đã giúp các nhân viên bán hàng tại các công ty phần mềm doanh nghiệp dễ dàng bắt đầu tạo nội dung, xây dựng lượng khán giả trên LinkedIn và tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng của họ.

• Mẫu: Những mẫu mà bất kỳ nhân viên bán hàng nào tại bất kỳ công ty phần mềm doanh nghiệp nào có thể sử dụng để bắt đầu xuất bản nội dung, xây dựng lượng khán giả trên LinkedIn và tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng của họ.

• Nguồn tài liệu: Những nguồn tài liệu mà bất kỳ nhân viên bán hàng nào làm việc tại một công ty phần mềm doanh nghiệp nên nghiên cứu để học cách sử dụng LinkedIn tốt nhất để tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng.

• Thách thức: Những thách thức mà tất cả các nhân viên bán hàng làm việc tại các công ty phần mềm doanh nghiệp phải đối mặt khi mới bắt đầu trên LinkedIn, cố gắng xây dựng lượng khán giả và tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng.

• Công ty: Những công ty phần mềm doanh nghiệp đã làm rất tốt trong việc đào tạo nhân viên bán hàng của họ về cách sử dụng LinkedIn để xây dựng lượng khán giả và tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng.

• Dữ liệu: Những điểm dữ liệu mà bạn nên chú ý nếu bạn là nhân viên bán hàng mới bắt đầu xây dựng lượng khán giả trên LinkedIn và tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng cho doanh nghiệp phần mềm doanh nghiệp của bạn.

• Nhận thức: Những nhận thức mà bạn sẽ có được khi là một nhân viên bán hàng sau khi tạo nội dung, xây dựng lượng khán giả và tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng trên LinkedIn trong một năm đầy đủ.

• Khung sườn: Những khung sườn để giúp bạn là một nhân viên bán hàng làm việc tại một công ty phần mềm doanh nghiệp vượt qua nỗi sợ hãi khi xuất bản nội dung trên LinkedIn, xây dựng lượng khán giả và tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng của bạn.

• Bài thuyết trình: Những bài thuyết trình sẽ truyền cảm hứng cho bạn, một nhân viên bán hàng phần mềm doanh nghiệp, để tận dụng LinkedIn, bắt đầu tạo nội dung, xây dựng lượng khán giả và tăng lưu lượng khách hàng tiềm năng của bạn.

BÀI TIẾP THEO: QUY TRÌNH GHOSTWRITING