Quản lý cơ thể sinh học

Social media quá nhiều không những ngộp thở mà còn dễ tiêu cực trong cuộc sống

Học marketing, con đường tất yếu là ban đầu mọi người đắm đuối học các phương pháp chuyên môn trước (môn nào cũng hấp dẫn); đến một nấc thì học các thứ lạ hơn như brainstorming, pitching; sau đó nhận ra cần học management skill, quản lý hiệu suất, rồi leadership. Cuối cùng là học cân bằng giưã công việc và cuộc sống. 100 người như 1. Đến một nấc nào đó ta bỗng học cách không-làm-điều-gì-đó: học cách từ bỏ social media; học cách không phản biện; học cách viết ít đi nhưng giá trị nhiều hơn

Theo thứ tự đúng, người ta nên học cách quản lý cơ thể sinh học của bản thân trước, rồi mới ổn định tinh thần, học quản lý công việc và sau đó là quản trị người khác. Nhưng rất không may là, khi còn trẻ, chúng ta lại có sức khỏe dồi dào và muôn vàn điều mới mẻ để khám phá. Chính điều đó thường khiến ta làm ngược lại. Tôi cũng không ngoại lệ. Tôi đã hoàn thành nhiều khóa học uy tín ở Plato, Brandvietnam... Tất cả đều có ích và giúp tôi tăng tiến rất nhanh trong sự nghiệp. Nhưng sau đó, tôi bắt đầu thất bại, và những lý do không đến từ việc thiếu kinh nghiệm hay kiến thức.

Dù tôi có thể rất giàu chuyên môn, đồng nghiệp lại không hiểu những gì tôi muốn truyền đạt. Điều này khiến tôi nhận ra rằng, giao tiếp và đồng cảm quan trọng không kém việc nắm vững kỹ năng. Sau đó, khi tôi cố gắng quản trị đội nhóm, tôi không thể tạo ra sự đồng lòng giữa cấp dưới và cấp trên. Mọi thứ trở nên rời rạc, không có sự gắn kết.

Khi tôi tìm cách khắc phục vấn đề đó (nhảy mấy việc mới được đấy các ông ạ) và có được sự đồng lòng từ mọi người, tôi lại nhận ra mình thiếu sức mạnh ý chí và sự tập trung. Đầu óc tôi luôn vẩn vơ, dễ bị xao nhãng bởi những yếu tố bên ngoài, và tôi không thể duy trì một kế hoạch rõ ràng. Và rồi, khi tôi đã học được cách tập trung và giữ vững quyết tâm, thì cơ thể tôi lại nhanh chóng kiệt sức. Cơ thể suy yếu, đầu óc căng thẳng và tôi không còn đủ năng lượng để theo đuổi những mục tiêu đã đặt ra.

Từ những thất bại này, tôi dần hiểu ra rằng, sức khỏe cơ thể là nền tảng, là yếu tố quyết định để tất cả những kỹ năng khác có thể phát huy tác dụng. Khi ta không biết cách quản lý cơ thể mình, tất cả những gì học được cũng khó mà bền vững.

Quản lý cơ thể sinh học: Quan trọng hơn cả quản lý công việc

Trong suốt hành trình đó, quản lý cơ thể sinh học của bản thân thường là thứ bị bỏ quên hoặc không được chú trọng đúng mức. Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh rằng việc chăm sóc cơ thể và tâm trí mới là nền tảng để mọi kỹ năng khác phát triển.

1. Sức khỏe thể chất quyết định hiệu suất công việc Bạn có thể học mọi kỹ năng quản lý công việc, nhưng nếu cơ thể bạn không khỏe mạnh, những kiến thức đó sẽ trở nên vô nghĩa. Một cơ thể mệt mỏi, kiệt sức sẽ không thể giúp bạn hoàn thành công việc hiệu quả, bất kể bạn đã lên kế hoạch và quản lý thời gian tốt đến đâu. Sức khỏe chính là công cụ cốt lõi để duy trì sự tập trung và năng lượng, và nếu thiếu nó, mọi phương pháp quản lý hiệu suất sẽ trở nên không bền vững.

2. Tinh thần minh mẫn nhờ chăm sóc cơ thể Khi cơ thể được chăm sóc tốt, tinh thần cũng trở nên mạnh mẽ và minh mẫn. Ngược lại, thiếu ngủ, ăn uống không lành mạnh hay căng thẳng kéo dài sẽ khiến não bộ dễ bị rối loạn, lo âu, thậm chí là trầm cảm. Tinh thần yếu kém sẽ làm suy giảm khả năng tư duy logic và sáng tạo, điều mà không một phương pháp brainstorming hay leadership nào có thể khắc phục nếu thiếu sự cân bằng về sức khỏe.

3. Cân bằng giữa công việc và cuộc sống bắt đầu từ cơ thể Chúng ta thường nghe về "cân bằng công việc và cuộc sống", nhưng ít ai hiểu rằng sự cân bằng này bắt đầu từ việc quản lý cơ thể sinh học. Một lối sống lành mạnh, với chế độ ăn uống, tập luyện, giấc ngủ hợp lý sẽ giúp bạn duy trì sự cân bằng một cách tự nhiên, giảm thiểu căng thẳng và tránh kiệt quệ. Cơ thể khỏe mạnh giúp bạn có năng lượng để làm việc và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn, thay vì luôn cảm thấy mệt mỏi hay bị cuốn vào vòng xoáy của áp lực công việc.

4. Tăng cường khả năng quản lý cảm xúc Khi bạn chăm sóc tốt cho cơ thể mình, bạn cũng dễ dàng kiểm soát cảm xúc hơn. Tập thể dục, chế độ ăn uống lành mạnh giúp cơ thể tiết ra các hormone tích cực như endorphins, giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng. Từ đó, bạn sẽ ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố tiêu cực bên ngoài và có thể quản lý cảm xúc một cách tốt hơn trong công việc và cuộc sống.

5. Học cách hạn chế social media cũng là một phần của quản lý cơ thể Học cách không làm điều gì đó, chẳng hạn như giảm bớt sự phụ thuộc vào mạng xã hội, giảm bớt phản biện không cần thiết, hay học cách viết ít đi nhưng sâu sắc hơn, đều là những phương pháp giúp bạn bảo vệ sức khỏe tinh thần. Đôi khi, "không làm" là cách hiệu quả nhất để phục hồi năng lượng, giảm tải áp lực và giúp não bộ có thời gian "nghỉ ngơi". Việc từ bỏ những thói quen không cần thiết, đồng thời tập trung vào việc chăm sóc cơ thể, là yếu tố quan trọng giúp bạn cân bằng cuộc sống và làm việc hiệu quả hơn.

Tại sao Social Network đầu độc sức khoẻ và giấc ngủ của ta?

Làm việc với máy tính, điện thoại và tiếp xúc nhiều với social media có thể dẫn đến cảm giác mệt mỏi, căng thẳng và giấc ngủ kém chất lượng vì nhiều lý do:

1. Ánh sáng xanh từ màn hình

Màn hình của máy tính và điện thoại phát ra ánh sáng xanh, một loại ánh sáng có thể gây ảnh hưởng đến nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể. Ánh sáng xanh này làm ức chế sản xuất hormone melatonin – hormone điều chỉnh giấc ngủ. Khi tiếp xúc với ánh sáng xanh vào buổi tối hoặc trước khi đi ngủ, cơ thể khó thư giãn, dẫn đến khó đi vào giấc ngủ hoặc giấc ngủ không sâu.

2. Quá tải thông tin

Khi dành nhiều thời gian trên social media hoặc làm việc trên máy tính, não bộ phải xử lý lượng lớn thông tin một cách liên tục. Quá tải thông tin có thể khiến não căng thẳng, khó tập trung và gây ra cảm giác kiệt sức về tinh thần. Não bộ không có đủ thời gian để xử lý hoặc "nghỉ ngơi", dẫn đến việc mệt mỏi và stress.

3. Sự căng thẳng từ công việc và mạng xã hội

Social media thường là nơi chứa đầy những thông tin về cuộc sống của người khác, đôi khi tạo ra sự so sánh hoặc áp lực xã hội. Việc liên tục tiếp nhận những hình ảnh và thông tin về thành công của người khác có thể làm tăng cảm giác lo âu, không hài lòng với bản thân. Điều này dẫn đến stress và cảm giác kiệt sức. Ngoài ra, công việc qua máy tính thường đi kèm với áp lực về thời gian và kết quả, dễ tạo ra căng thẳng lâu dài.

4. Thiếu sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống

Việc liên tục làm việc qua máy tính và điện thoại, đặc biệt khi không có giới hạn rõ ràng giữa công việc và cuộc sống cá nhân, có thể dẫn đến việc bạn không thể tắt máy, cả về mặt thể chất và tinh thần. Điều này làm mất cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân, khiến bạn luôn cảm thấy mình phải “làm việc” hoặc “bận rộn”, ngay cả khi đã hết giờ làm việc. Điều này góp phần làm tăng cảm giác căng thẳng và khó thư giãn.

5. Thiếu vận động

Ngồi trước màn hình máy tính hoặc điện thoại trong thời gian dài thường dẫn đến thiếu vận động. Cơ thể không được hoạt động thường xuyên có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi về thể chất, căng cứng cơ bắp và dẫn đến sự không thoải mái về cơ thể. Sự ít vận động cũng ảnh hưởng đến khả năng ngủ ngon vào ban đêm.

6. Thói quen phản hồi tức thì

Social media và các ứng dụng di động thường yêu cầu sự phản hồi nhanh chóng, dẫn đến việc não bộ luôn trong trạng thái chờ đợi và phản ứng. Điều này khiến bạn luôn cảm thấy phải kiểm tra thông báo, trả lời tin nhắn, hoặc cập nhật thông tin, dẫn đến sự căng thẳng liên tục mà không có khoảng thời gian thư giãn thực sự.

Làm cách nào để bảo vệ năng lượng và tâm trí khi bạn vẫn cần Social Media?

Từ bỏ hoặc giảm thiểu việc sử dụng social media trong khi công việc của bạn vẫn liên quan đến nền tảng này có thể là một thách thức, nhưng không phải là điều không thể. Điều quan trọng nhất là mình nhận thức sâu sắc về tác động tiêu cực của việc lạm dụng mạng xã hội và cam kết xây dựng thói quen lành mạnh hơn.

Nhận thức sâu sắc tất nhiên sẽ gồm hai phần: phải bị shock một lần (nhớ đời) và được hưởng thành quả một lần. Cú shock của mình liên quan đến việc suýt thì đột quỵ do làm việc quá tải (mà sau này mình nhận ra là làm việc quá tải không phải là vấn đề: mà là social network quá nhiều)

Mình học được từ nhà báo Phan Đăng cách anh quản lý tờ An Ninh Thế Giới. Nhà báo Phan Đăng chắc các bạn đã biết: anh có một kênh Youtube đáng kể, một kênh fanpage đông người, anh cũng có các khoá học riêng để bán, lại phải quản lý mấy tờ báo, viết sách…. Thế mà anh này không phải là người dùng lắm Social Network như ta tưởng. Ngược lại, anh thường làm việc bằng các ít sử dụng mạng xã hội nhất có thể, dành 2 ngày digital detox ở nơi vắng vẻ (thường là các ngôi chùa ở Bắc Ninh) để tập trung suy ngẫm về chủ đề, chiến lược đăng bài. Anh dùng rất triệt để cộng tác viên của mình thay anh quản lý mạng xã hội. Anh đặt sự tin tưởng rất lớn vào cộng tác viên và luôn toát ra một năng lượng gì đó khiến người ta muốn làm việc chất lượng. Trước đó, anh thoả thuận rất kỹ về cách làm việc của anh để cấp trên chấp nhận. Và thật ra anh đã làm như thế từ đầu, một cách nhất quán, tạo nên một kiểu như là brand cá nhân của anh với mọi người.

Từ quan sát bạn bè như vậy, và bản thân mình, đây là những cách mà mình đúc kết từ bản thân quản lý việc sử dụng social media một cách hiệu quả hơn:

1. Chuyển sang sử dụng trên web

Một trong những cách đầu tiên để hạn chế việc sử dụng mạng xã hội là chuyển từ ứng dụng di động sang sử dụng trên web. Điều này giúp bạn loại bỏ sự tiện lợi của việc kiểm tra social media mọi lúc mọi nơi trên điện thoại. Khi chỉ truy cập từ máy tính, bạn sẽ giảm bớt việc kiểm tra mạng xã hội theo thói quen và chỉ sử dụng nó khi thực sự cần thiết trong công việc.

• Gỡ cài đặt ứng dụng: Gỡ bỏ các ứng dụng mạng xã hội trên điện thoại để tránh việc vô thức mở và kiểm tra thường xuyên.

• Sử dụng trình duyệt web: Truy cập mạng xã hội qua trình duyệt web, tạo thêm một bước ngăn cản bạn không dễ dàng sử dụng chúng như trên điện thoại.

2. Luyện thói quen không kiểm tra liên tục

Để từ bỏ thói quen kiểm tra mạng xã hội liên tục, bạn cần xây dựng ý thức và kiểm soát thói quen:

• Xác định thời gian cụ thể: Đặt khoảng thời gian cố định trong ngày để kiểm tra social media, ví dụ như 10-15 phút vào buổi sáng và buổi chiều. Ngoài khoảng thời gian này, hãy kiên quyết không mở mạng xã hội.

• Tạo thời gian "miễn social media": Xác định những giờ không sử dụng mạng xã hội, chẳng hạn như buổi sáng trước khi bắt đầu làm việc, hoặc buổi tối trước khi đi ngủ, để giúp não bộ được nghỉ ngơi.

Điều quan trọng là tạo thói quen ngừng kiểm tra một cách vô thức. Khi bạn làm việc, hãy đảm bảo rằng không có sự xao lạc từ các thông báo mạng xã hội.

3. Hạn chế sử dụng trong 2-4 giờ mỗi ngày, sau khi tập thể dục xong

Nếu công việc của bạn liên quan đến social media, thay vì cắt giảm hoàn toàn, bạn có thể hạn chế thời gian sử dụng:

• Sử dụng công cụ hỗ trợ: Cài đặt các ứng dụng hoặc tiện ích như StayFocusd, Freedom hay RescueTime để giới hạn thời gian truy cập mạng xã hội mỗi ngày. Bạn có thể thiết lập chỉ cho phép mình sử dụng social media trong 1 giờ.

• Tạo ra mục tiêu rõ ràng: Trước khi truy cập mạng xã hội, hãy xác định chính xác mục tiêu công việc bạn muốn hoàn thành (ví dụ: đăng bài, trả lời tin nhắn). Sau khi hoàn thành xong, hãy đóng ngay các tab và dừng truy cập.

• Nếu bạn vẫn tiếp tục phải dùng máy tính cả ngày (đi làm thì tránh sao được, mình không muốn đưa lời khuyên viển vông) thì hạn chế hết sức có thể việc vào mạng xã hội. Mình chỉ dùng buổi sáng và check mạng xã hội 15 phút lúc 3h-3h15 buổi chiều

Quản lý thời gian trên mạng xã hội không chỉ giúp bạn tập trung vào mục tiêu công việc mà còn giảm bớt tác động tiêu cực từ việc lãng phí thời gian.

4. Viết tay nhiều hơn

Việc sử dụng công nghệ, đặc biệt là mạng xã hội, thường khiến chúng ta mất kết nối với suy nghĩ sâu sắc và sáng tạo. Thay vì dùng điện thoại hay máy tính để ghi chú hoặc lên kế hoạch, hãy thử viết tay.

• Ghi chú thủ công: Khi cần viết ý tưởng hoặc tạo nội dung, hãy sử dụng giấy và bút. Việc này giúp não bộ của bạn hoạt động một cách chậm rãi, tăng cường sự tập trung và tránh bị xao lạc bởi thông báo từ mạng xã hội.

• Lập danh sách công việc hàng ngày: Việc viết tay danh sách công việc cần làm sẽ giúp bạn tập trung vào nhiệm vụ chính mà không bị cuốn vào mạng xã hội.

Sống cổ điển một chút

Dùng ít app thôi, chỉ để Zalo, Messenger khi cần; Quan sát cuộc sống nhưng không tham gia vào nó…Hãy đứng lại và quan sát: sự ồn ào của đường phố, những cuộc trò chuyện giữa người lạ, người quen. Bạn có thể cảm nhận thế giới đang vận động xung quanh, nhưng không nhất thiết phải trở thành một phần của sự ồn ào đó. Việc không tham gia giúp bạn tách biệt và giữ được sự bình yên trong tâm hồn. Ta học cách nhìn nhận cuộc sống một cách sâu sắc hơn, mà không bị cuốn vào những căng thẳng hay lo lắng của thế giới xung quanh.